وظیفه شهردار این نیست چکمه بپوشد و …

✍?یادداشت: صبا

مقایسه ۳۰سال پیش دروازه قرآن شیراز با وضعیت کنونی به بهانه توسعه شهری نتیجه مدیریت‌های ناکارآمد و غیرمتخصص در مسائل شهرسازی، عمرانی و دخالت افراد ناکاردان در اجرای طرح های عمرانی دوره های متوالی است که معمولا سیاستها و برنامه های جداگانه ای داشته و یا مسیر صحیح مدیران را ادامه نداده و یاهم برنامه های غلط مدیریت گذشته را ادامه داده اند.

«سیل» چالش امروز و دیروز نیست بلکه آنچه که امروز چالش ایجاد کرده عدم مدیریت صحیح منابع، محیط زیست و مهمتر از همه بی توجهی و غفلت از مهندسی رودخانه است که به دلایل مختلف کنار گذاشته شده، گویا تصور مسوولان و مدیران شهری بر این بوده که دنیا رو به اتمام است و خشکسالی نیز ابدی، بنابراین بدون توجه به آینده و احتمالات جوی، محیط زیست را به طور فاحشی دستکاری کرده و آنچه امروز شاهدیم حاصل همین تصورات غلط است. فاجعه «تنگ قران» هم گذشت قطعا اولین و آخرین هم نخواهد بود،

نگارنده تخصص و اطلاعاتی در مورد چون و چرای دلایل این حادثه ندارد و آنگونه که مسوولان و نمایندگان مجلس شیراز می گویند عدم لایروبی لوله هایی که به قطر ۲متر در دهه ۷۰برای انتقال آب از حاشیه دروازه قران به رودخانه خشک کار گذاشته شده بود عامل این فاجعه بوده است و حال که مسیر انتقال آب خیابان شده باید از ریختن زباله و نخاله در این مسیر جلوگیری می شد تا چنین حادثه ای رخ ندهد. اما هر چه که هست یک درد مشترکی است که با دیدن آن وضعیت، نگرانی برای شهر بندرعباس هم وجود دارد.

ویژگی های مشترک فارس و هرمزگان در این زمینه و رخداد این حادثه زنگ خطری است تا مسوولان شهری استان هرمزگان بیدار شوند.

همانگونه که ذکر شد غفلت از مهندسی رودخانه ها و بی توجهی به مسیر سیلاب و بستن مسیرهای جریان آب باران به سمت شهرها بدون توجه به وضعیت گذشته آنها، شهر بندرعباس را مستعد فاجعه در زمان رخداد چنین حوادثی می کند. رفتار غیرحرفه ای که در گذشته با خورهای بندرعباس صورت گرفت و همچنان ادامه دارد را باید جدی گرفت.

۶۵خور در شهر بندرعباس وجود دارد که در گذشته و طول تاریخ سیلابها مسیر طبیعی خود را پیدا کرده بودند اما به مرور زمان دستخوش تغییرات در چینش، ابعاد و مسیر توسط مسوولان و متولیان وقت شدند.

آنان که سیلابهای گذشته را به یاد دارند به خوبی می دانند تا حدود ۱۵سال پیش سیلابها مسیرخود را پیدا می کردند اما از دهه ۸۰ که رشد شهرسازی در بندرعباس شدت گرفت و رفتارهای غیر مهندسی با متولیانی غیر متخصص شروع شد به جایی رسید که اکنون شهردار ناچار است به جای اینکه با تدبیر در مسایل شهری و ساخت و ساز اجازه ندهد آب به خانه های مردم برود، ناچارمی شود چکمه های طلایی بپوشد و پیرزنان را از خانه های غرق آب نجات دهد.

در محله سنگ کن بندرعباس با کوچکترین بارندگی سیلاب وارد منازل مردم می شود اما فاجعه آمیزتر، صدور مجوز برای احداث بناهای چند طبقه بر اراضی آب منطقه ای لبه خورهاست مصداق بارز آن محدوده خور نایبند بین چهارراه نان و چهارراه گفتگوی تمدنهاست که در عکس مشاهده می کنید.

چنانچه بارندگی شدید و سیلابی در ارتفاعات بندرعباس شکل بگیرد شهر بندرعباس دچار فاجعه خواهد شد که جبران آن را نشاید. این دستکاری‌های بشرامروزی که مصداق آن در خور محله «بهشت بندر» هم مشهود است فقط در حالت عادی پاسخگوست و شاید زیبایی های فریبنده حاشیه آن حاشیه نشینانش را تحویل سیلاب دهد.آنگونه که متخصصین امر می گویند، احداث پل بر روی خورهای شهر بندرعباس معضل دیگری است که مانع جریان عادی مسیر آب می شود.

ریشه همه این مسائل را می توان در انتصابات سیاسی در شهرداری ها جستجو کرد که بدون توجه به تجربه و تخصص زیر بار مسوولیت سنگین شهری می روند و نهایتا چنین فاجعه هایی مانند «تنگ قران» شیراز به بار می آورد. سالها پیش در شورای شهر و شهرداری بندرعباس مطالعه طرح جامع خورها مطرح شد و همین اواخر حتی در سفر ریاست جمهور و بازدید شبانه وزیر کشور از ساحل بندرعباس نیز به طور جدی بر آن تاکید می سد اما تاکنون عملا از سوی شهرداری حرکتی در این راستا ملموس نیست.

امیدواریم مدیریت شهری و شورای شهر از فاجعه «تنگ قران» شیراز درس بگیرند و اشتباهات مدیران گذشته را تکرار نکنند و با حفظ مسایل زیست محیطی و طبیعی آن با توجه به کم عرض بودن شهر بندرعباس احتمال باران های سیل آسا را دور از ذهن برای این شهر نپندارند.